محمدرضا منجذب
در پی کسری بودجه های بالا و پی در پی سال های اخیر، سازمان مالیاتی در صدد جبران آن از طریق مالیات بر تورم ایجاد شده توسط دولت هست. سوالات و ابهاماتی در این خصوص بشرح زیر مطرح است:
اول، عدد ۱۰۰ تراکنش و ۳۵ میلیون در ماه با چه کارشناسی تصویب شده؟ افراد ضعیفی که با این تراکنش امرار معاش می کنند باید مالیات دهند؟ اگر شخصی میلیاردی تراکنش داشته ولی کمتر از ۱۰۰ تراکنش مشمول این مالیات نمی شود.
دوم، مالیات های چندگانه که بر یک موضوع وضع می شود چه سرنوشتی دارد؟ فرض کنید ملکی خالی هست و در عین حال بیشتر از ده میلیارد ارزش دارد.
سوم، فردی که اموالی از گذشته داشته و ارزش روز آن پایین بوده و یا به ارث برده است. در حال حاضر هم درآمدی ندارد. مثلا پیرزن نود ساله خانه دار، لیکن ارزش ملک آن بدلیل تورم ایجاد شده مشمول مالیات شده است. از کجا آن را پرداخت کند؟ توجیه عدالت مالیاتی چگونه خواهد بود؟
چهارم، مالیات های بیشتر اعمال شده و خواهد شد. آیا به تناسب آن خدمات ارایه شده از سوی دولت افزایش یافته است؟
پنجم، شرکت های دولتی و نهادهای عمومی معاف از مالیات و یا مشمول مالیات بسیار ناچیز چرا مالیات پرداخت نمی کنند؟ محاسبات نشان می دهد اگر مالیات حقه و قانونی بر آنها وضع شود، رقم بسیار بالایی از کسری بودجه دولت برطرف می شود.
ششم، در شرایط رکودی حاکم بر مبنای منحنی لافر، وضع مالیاتهای مختلف و مضاعف و چندگانه، موجب تحدید و کاهش تولید و کاهش اشتغال می شود، در اینصورت در طی زمان پایه های مالیاتی تضعیف شده و مالیات حقیقی جذب شده کاهش خواهد یافت. چرا با این وجود چنین مالیاتهایی وضع می شود؟
هفتم، اعمال مالیات بر بازارهای موازی، چون خودرو، مسکن، ارزو طلا، … موجب خروج نقدینگی از این بازارها می شود. هم تورم زا است و هم فشار بر نرخ ارز خواهد داشت برای خروج سرمایه های مالی از کشور. چه تمهیداتی در این خصوص اندیشیده شده است؟
هشتم، شدت گرفتن مهاجرت بدلیل فشار مالیاتی را چگونه تدبیر می کنید؟ هماکنون بسیاری از نخبگان، نیروی کار ماهر و غیرماهر نظری به کشورهای همسایه منجمله ترکیه، عمان، امارات، و … دارند. و عده ای کوچ کرده اند. این خود موجب تضعیف پایه های مالیاتی می شود.
نهم، چرا برجام را اجرا نمی کنید و به معاهدات بین المللی نمی پیوندید؟ که هم گشایش اقتصادی و تولید را بدنبال دارد و هم بتبع افزایش تولید، افزایش درآمدهای مالیاتی خودبخود اتفاق می افتد.
دهم، چرا با وجود کسری بودجه بالا، بودجه انبساطی در سال ۱۴۰۱ تصویب کرده اید و مایل باجرای آن هستید؟ ادغام سازمانها و نهادهای موازی، کاهش و قطع بودجه های غیرضرور، و انضباط مالی اصولی و منطقی و … کارساز خواهد بود.
یازدهم، آیا سیستم مالیاتی مالیاتها را با نگاه به توسعه اقتصادی برنامه ریزی و اجرا می کند؟ یا بر مبنای روزمرگی؟